Literatuur

 

- Dolfin, Marceline J. & E.M. Kylstra & Jean Penders, Utrecht, De huizen binnen de Singels. Deel B: Overzicht. Deel in de serie 'De Nederlandse Monumenten van Geschiedenis en Kunst' hierin: 'De provincie Utrecht', De gemeente Utrecht', deel IIIB. 's-Gravenhage (SDU), 1989. [216 blz. ISBN 90.12.05875.9 / 90.12.05876.7(set)]. Hierin "Vredenburg 152": blz. 178

- Muller, E., "Waar eens het St. Elisabethsgasthuis stond". In: Maandblad Oud-Utrecht, 1979, blz. 49-51 (Aanleiding voor het artikel is de vondst op het Gemeentearchief van een plattegrond uit 1611, ca 1:100, van het bouwblok Vredenburg, Lange Elisabethstraat ("Lijsbethenstraet") en Korte Elisabethstraat ("Meensteeg"), Achter Clarenburg. De auteur leidt uit de plattegrond af dat het Elisabethsgasthuis enkele percelen besloeg op de noordoosthoek van dit blok: "Op de hoek van de 'Lijsbethenstraet' en het Vreeburg had een weeshuis, het St. Elisabethsgasthuis, gestaan". Hij tekent een kapel in op een recente foto van die hoek. Die percelen staan op de plattegrond benoemd als lege erven, "leech erif". In 1582 besloot de Utrechtse Raad het weeshuis te verplaatsen, omdat het bij het beleg van de Vredenburcht te zwaar beschadigd was om aan herstel te denken. In 1583 volgde de aanbesteding van de sloop. "Zo ontstond er een zgn leeg erf, dat er tientallen jaren - in ieder geval tot 1611 - zo bij bleef liggen. Voor de regenten van het St. Elisabethsgasthuis was, sinds de verplaatsing van het weeshuis, dit lege erf en het hele blok van huisjes en kameren niet meer van belang. Daarom werd in 1611 besloten een en ander openbaar te verkopen." Uit de plattegrnd valt veel af te leiden over de bebouwing, onder meer over de toegang tot een put, later een pomp, aan de noordwest zijde en de afwatering onder een poorthuis door naar de Korte Elisabethstraat. Aan de zuidzijde van het lege erf, waarop de kapel stond, lag het 'scheerslijpershuys' Dat werd later samengetrokken met een perceel aan de Lange Elisabethstraat, maar het behield een uitgang naar het Vredenburg, nu nog herkenbaar als een smal huisje aan het plein.)